04 Teelt

2020 was een droog jaar met een lagere oogst van pootgoedaardappelen als gevolg. Waar we jaarlijks samen met onze telers inzetten op groei, maakten we nu een pas op de plaats door het coronavirus. HZPC zette wel grote en belangrijke stappen in de licentieteelt. Er zijn nog volop kansen en nieuwe gebieden. Samen met onze telers zetten we in op de groeimogelijkheden van de toekomst.

Opkomende economieën zoals China, India, Egypte en Nigeria kennen een enorme bevolkingsgroei. Voor HZPC liggen er belangrijke kansen om onze genetica goed te introduceren op die markten, zodat de mensen daar toegang hebben tot voldoende en goed voedsel. Zeker met het oog op waterschaarste, is een aardappel een goed alternatief voor een gewas als rijst.

Waar we ons voorheen vooral profileerde als Europees bedrijf, richten we ons meer en meer op de mondiale markt. Het kost tijd om voet aan de grond te krijgen en ervoor te zorgen dat het intellectueel eigendom goed geborgd is. We lopen voor de troepen uit om markten open te breken.

Rassen introduceren in nieuwe landen is geen gemakkelijke taak. In sommige landen is pootgoed importeren geen optie. Waar dat niet kan, zetten we in op licentieteelt. Partners in die landen mogen de rassen van HZPC telen en betalen daar in ruil een licentievergoeding voor. Licentieteelt betekent dat de rassen als moederplantje naar deze landen vervoerd worden. Daar worden ze in het laboratorium opgekweekt en vermeerderd. Vervolgens worden ze uitgeplant voor de teelt van miniknollen, die op hun beurt weer uitgeplant worden voor de teelt van pootgoed. 

Vanuit de opkomende economieën is er steeds meer interesse in het intellectueel eigendom van rassen. Het is belangrijk om scherp toe te zien op ons intellectueel eigendom. Bij onrechtmatig gebruik van onze rassen, grijpen we in. 

In de rijke delta van Nederland vindt het hoogwaardige uitgangsmateriaal voor aardappelen wereldwijd zijn oorsprong. HZPC vindt dat we daarmee de maatschappelijke plicht hebben om goede pootaardappelen te produceren, waarvan miljoenen mensen kunnen eten in de rest van de wereld.

Onze belangrijkste drijfveer – feeding the world – komt echter meer en meer in de knel, doordat andere duurzaamheidsprincipes veel zwaarder wegen. Dat we rekening houden met de biodiversiteit en het gebruik van chemicaliën terugdringen, is niet meer dan logisch. Het vraagt tijd om verbeterde rassen hiervoor te ontwikkelen. Of die tijd ons en onze telers in diverse landen wordt gegund, is de vraag. 

Wij hechten veel waarde aan de relatie en bijzondere verbintenis met onze actieve telers. Daarom zijn we geen coöperatie of beursgenoteerd bedrijf, maar eigendom van de telers. Ongeveer de helft van de HZPC-certificaten zijn nu nog in het bezit van oud-telers, terwijl we graag de nieuwe generatie actieve telers meer willen betrekken bij HZPC. Zo blijven we van en voor telers. Met Connecting Growers stellen we oud-telers in staat hun certificaten aan ons te verkopen. We schenken ze vervolgens aan actieve telers op basis van het aantal hectares pootgoedareaal. Hiervoor trekken we jaarlijks € 1,5 miljoen uit. In 2021 hebben we voor 1,35 miljoen certificaten gekocht en geschonken aan onze active telers die mee willen doen. 70% van onze telers, in de EU, hebben aangegeven mee te willen doen aan het Connecting Growers programma. In juni 2021 hebben voor de eerste keer de certificaten gegeven aan de teeltbedrijven.

Toen de Annabelle nog maar net op de markt was, kreeg ik dit aardappelras aangeboden om te proberen. Dat was mijn kennismaking met HZPC. Sindsdien werk ik met HZPC samen. Ik teelde voorheen alleen aardappelen voor de versmarkt, maar de afgelopen tien jaar zijn daar ook rassen voor de frites- en chipsindustrie bij gekomen. HZPC is in mijn ogen een vooruitstrevend bedrijf. Dat zie je terug in de manier waarop HZPC zaken doet én de focus op de ontwikkeling van nieuwe rassen.

In 1942 startten mijn opa en vader met ons bedrijf. Het was toen nog in erfpacht, maar sinds 1994 is de boerderij ons eigendom.  We hebben flink kunnen uitbreiden door grond aan te kopen. Nu run ik het bedrijf samen met twee van mijn zonen. We hebben ongeveer 200 hectare aan aardappelen.

Het mooie aan aardappelen telen is dat het heel spannend is, omdat je te maken hebt met het weer en met planten. Voor ons begint het seizoen al in januari: ik plant de Annabelle aan het eind van die maand. Vervolgens bedekken we alles met folie, om zo de knollen tegen de vorst te beschermen. Mijn doel is om eind april of begin mei de aardappelen al te oogsten. Elk jaar is het weer een wedloop met de tijd en het weer of het ook daadwerkelijk lukt.

Ik vind het belangrijk dat de kwaliteit en opbrengst van de aardappelen goed is. Daar heb je uiteraard sterke rassen voor nodig met een hoge opbrengst. Veel telers in Duitsland kiezen ervoor om zich te specialiseren in één soort aardappel. Ik kies er juist voor om verschillende soorten aardappelen te telen voor de versmarkt, maar ook voor de chips- en fritesindustrie. Dat maakt het een stuk complexer.

Een belangrijk thema voor ons bedrijf is duurzaamheid. We moeten zorgvuldig omgaan met de beschikbare middelen. Denk aan watergebruik, meststoffen en ook bestrijdingsmiddelen. Dat heeft ook zijn weerslag op de ontwikkeling van nieuwe aardappelrassen. Het gaat niet langer alleen maar over de hoogste opbrengst, maar zeker ook over de mate van resistentie en de gevolgen van de klimaatveranderingen. We hebben aardappelrassen nodig die met minder water en bestrijdingsmiddelen toe kunnen. En dat in combinatie met goede smaak en goede eigenschappen. Het is mooi om als teler daarin ook je verantwoordelijkheid te nemen om daar de juiste keuzes in te maken.